İkinci Dünya Döyüşünün 60. Yıldönümü  

İkinci Dünya Döyüşünün 60. Yıldönümü   Bu döyüş, tarixin ən qanlı döyüşüdür, ən çok ədəddə insanın həyatına düşmüşdür. Maddi ziyan yönünden olduğu kimi, çevreye yönelik təsiriylə də ən çok dağıtmaya səbəb olan döyüş budur. Və ən büyük fəlakətidirsə, birbaşa olaraq vətəndaş insan yığınlarını fiziki olaraq hədəf almış olmasıdır. İkinci Dünya Döyüşü cəmi olaraq 50 milyon insanın həyatına düşmüşdür. Faşist döyüş maşınına qarşı ən çox zayiatı verən isə Sovet Sosialist Respublikaları Birliyi xalqları olmuşdur. Sovetlərin döyüşdəki itkis(n)i digər dövlətlərin zayiatını qat be qat geridə buraxmışdır. Sovet xalqı, bu haqsız döyüşü alt etmək və insanlığa güvenilir bir dünya buraxmaq uğruna, qızlarını və oğullarını ən genç yaşda olmaq üzere, tam 20 milyon insanını itirmişdir.Əlbəttə digər ülkeler də bir çok açıdan bu döyüşdə itkin vermiş, çok ədəddə insan həyatını itirmişdir. Polşa 6 milyon, Yuqoslaviya 1,7 milyon, Çin 5 milyondan daha çox, Almaniya 6,5 milyon, Yaponiya 2,5 milyon, Fransa 635 000, İtaliya 500 000, İngiltərə 368 000 və Amerika 273 000 insanını itirmişdir. Tukthus toplama düşərgəs(n)i və digər dağıtma düşərgələrində olmaq üzere, 11 milyon insan öldürülmüştür. Bununla birlikdə yüzlerce şəhər və minlərlə köy yerlə bir edilmişkən, bərabərində insanlığın var oluşundan buyana yaşadığı tüm tarixi dönemleri ifadə edən və yerinə qon/qoyulması bir daha mümkün olmayan tarixi dəyərləri işarələyən yığınla tarixi təcrübə və kültür xatirəsi də yox olmuşdur.Bu il tam 60 il oldu bu qanlı döyüş sona ereli. Deyə bilərik ki, dünyanın üçte ikisi nisbətindəki nüfus bu döyüşdən sonra doğulmuşdur. Bəli, İkinci Dünya Döyüşü tarix oldu. Amma bir tarix ki yaşayır və bugün də daha hələ də dünya siyasi həyatını və dəyişməs(n)i təsir etməyə davam edir. Ancaq uğursuzluq və talehsizlik burada ki, İkinci Dünya Döyüşünə səbəb olan güçler bugün də yenidən insanlığı əxlaqsız olaraq istifadə edir olaraq, dünyanın ən geniş bölümünde iqtidardadırlar. Tarihçi Guistino Fortunanto, İtalyan faşizminin inkişafı, liberalizm cilası altında İtalyanın tarixində vardır deyirdi. Bu mənada baxıldığında, günümüz dünyasının içinde ol/tapıldığı siyasi, iqtisadi həyatın da bir çok açıdan İkinci Dünya Döyüşü öncesi dönemi çağrıştırdığı artıq büyük bir seqment tərəfindən qəbul edilir.İkinci Dünya Döyüşünün sona çatmasıyla birlikdə, insanlıq döyüşə kökten xeyr deyərək, tüm təcrübəm/təcrübə və təcrübələrin döyüşə qarşı olması etibarilə məşhur olaraq yaşadılıb yayılaraq ayaqda tutulacağı sözünde birləşdi. Bunun bir təcrübəm/təcrübə olaraq və də dünyada sürekli olaraq barışa xidmət etməsi məqsədiylə gələcək qurşaqlara daşınıb təhvil verilməsi üzerinde sına bilər ki aydın olmuşdu. Bu razılaşma, faşizmin bir daha hortlayıp həyat tapmaması için, insanlığın ilkesel olaraq üzerinde topluca razılaşmış olduğu topyekün bir barış razılaşması idi. Nə ki, günümüz imperializminin yenidən fetihçilik siyasətlərindən mədət ümid etmişliyinə baxılınca, bu razılaşmanın artıq yaşamadığı açıktır.Təməldə İkinci Dünya Döyüşünə səbəb olan, imperialist hesablar nəğddəki güçlerdi. Bu güçlerin düşmanlık və histeriyle amaçlamış olduqları, yenidən dünyanın başına seçkinler sistemini militarizm əliylə yürürlüğe soxmaq, ya da güce tapınan totaliter sistemləri ərkdə tutaraq, yığınsal bilinçlenmeyi və sosialist düzen yönelişlerini bertaraf etmək hədəfi idi.Bu göndər militarist sömürü sistemləri sürgit ayaqda tutulmuş və davamlı yaşadılmış olacaqdı. İmperialist paylaşam yanlısı güçler, bu büyük hədəfə çatmaq yolunda insanlığın genetik köklerine qədər indirgenen irq propaqandasına yöneldi. Dünyada sərhədsiz biçimde bir güç olmuşluğun üstünlüyüylə hərəkət edərək, tümüyle xalqların və dövlətlərin, dünya insanlığının həyatını hər sahədə hədələməyə davam etməkdədirlər.Bura bir gerçektir ki, İkinci Dünya Döyüşüylə əlaqədar gerçekler dünya yüzeyinde bugünkü suveren güçlerce bilinçli olaraq çarpıtılmakta və dahası da saxlanmaqdadır. Birçok kapitalist və də inkişaf etmiş ülke, İkinci Dünya Döyüşüylə əlaqədar tarixi gerçekleri dəyişdirmək və də daha başqa yollarla başları qarışdırmaq məqsədiylə nə kimi imkan varsa istifadə etməkdən geri dayanmırlar. Bununla da kifayətlənməyib, İkinci Dünya Döyüşünə ön ayaq olub da yürürlüğe qoyan çevrelerin, yenidən və çok daha da təhlükəli olaraq insanlığa döyüş bəlasını yaşatmağa davam etdiklərini də bilinçli olaraq gizləyirlər. Bu məzmunda bilinib qəbul edilməlidir ki, insanlığın dünyada köklü bir barışa çatması için daha yerinə yetirilməsi lazım olan yığınla görev vardır.